Bí xanh thơm là cây trồng chủ lực, góp phần giảm nghèo, tăng thu nhập cho người nông dân tại huyện Ba Bể. Tỉnh Bắc Kạn đã và đang triển khai nhiều giải pháp để bí xanh thơm Ba Bể tiếp tục vươn xa và phát triển bền vững trong thời gian tới
Người dân xã Yến Dương thu hoạch bí xanh thơm
Những năm gần đây, cây bí xanh thơm đã góp phần quan trọng trong việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng cho một số xã của huyện Ba Bể và mang lại nguồn thu nhập ổn định cho người trồng. Tuy nhiên, đầu ra cho sản phẩm bí xanh thơm chưa ổn định, chỉ một phần diện tích trồng bí được các hợp tác xã ký kết bao tiêu sản phẩm, còn lại bà con vẫn đang bán cho tư thương đến thu mua tại địa phương.
Để tạo điều kiện thuận lợi cho người dân tiếp cận được thị trường, ổn định đầu ra và giá bán, nâng cao giá trị cho sản phẩm bí xanh thơm Ba Bể, thời gian qua, tỉnh Bắc Kạn đã triển khai nhiều hoạt động kết nối, hỗ trợ người dân tiêu thụ bí xanh thơm. Từ năm 2017 đến nay, UBND tỉnh đã tổ chức các hội nghị kết nối cung cầu, quảng bá, tiêu thụ các sản phẩm nông sản tỉnh Bắc Kạn; tạo điều kiện cho các hợp tác xã (HTX) trên địa bàn tỉnh tham gia những hội chợ thương mại ngoài tỉnh; tổ chức các sự kiện giới thiệu nông sản của tỉnh tại Hà Nội, trong đó có sản phẩm bí xanh thơm. Riêng năm 2020, tỉnh đã tổ chức thành công “Tuần lễ giới thiệu bí xanh thơm, gạo Japonica và các sản phẩm nông sản sạch tỉnh Bắc Kạn năm 2020” tại thành phố Hà Nội; qua sự kiện, HTX Nhung Lũy đã làm việc với các hệ thống siêu thị VinMart để củng cố và mở rộng thị trường sản phẩm bí xanh thơm (nhất là sản phẩm bí thái lát) vào hệ thống, cửa hàng của VinMart.
Đặc biệt, tháng 6/2022, UBND tỉnh tổ chức thành công sự kiện “Xúc tiến tiêu thụ bí xanh thơm và sản phẩm OCOP gắn với du lịch trải nghiệm tỉnh Bắc Kạn năm 2022” tại huyện Ba Bể. Thông qua chương trình trải nghiệm sinh thái vùng bí xanh thơm Ba Bể, đại biểu và du khách đã được trực tiếp tham quan vườn bí xanh thơm đang mùa thu hoạch với cảnh sắc rất độc đáo. Cùng nằm trong các hoạt động của chuỗi sự kiện là Hội nghị xúc tiến tiêu thụ bí xanh thơm và sản phẩm OCOP tỉnh Bắc Kạn năm 2022, kết quả đã có 8 biên bản ghi nhớ, hợp tác tiêu thụ sản phẩm được ký kết, 4 đơn vị trong tỉnh được kết nối với 13 doanh nghiệp, nhà phân phối ngoài tỉnh bên lề Hội nghị, sản lượng bí xanh thơm ký kết tiêu thụ khoảng 2.000 tấn. Chương trình đã góp phần tích cực trong quảng bá, giới thiệu sản phẩm bí xanh thơm Ba Bể đến người tiêu dùng trong cả nước, bí xanh Ba Bể hiện đã có mặt tại thị trường nhiều tỉnh, thành trong cả nước.
Phó Chủ tịch UBND huyện Ba Bể Trung Ngọc Mẫn cho biết, sự kiện “Xúc tiến tiêu thụ bí xanh thơm và sản phẩm OCOP gắn với du lịch trải nghiệm tỉnh Bắc Kạn năm 2022” được tổ chức thành công đã góp phần lan tỏa đến du khách thập phương biết đến quả bí xanh thơm – sản phẩm đặc hữu của huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn. Các doanh nghiệp, HTX, cửa hàng bán lẻ tại các tỉnh, thành phố biết đến sản phẩm bí xanh thơm và có nhiều hợp đồng ký kết, bao tiêu sản phẩm. Sau sự kiện, việc thụ bí xanh thơm của bà con thuận lợi hơn, các hợp đồng bao tiêu sản phẩm bí xanh thơm được ký kết đã tạo sự chủ động cho bà con không chỉ trong việc trồng, chăm sóc mà còn làm đẹp vườn, dần hình thành vùng du lịch sinh thái, du lịch trải nghiệm, góp phần tăng thu nhập từ trồng bí và dịch vụ du lịch trải nghiệm vùng sản xuất bí trong thời gian tới.
Nối tiếp thành công năm 2022, tháng 5/2023, UBND tỉnh tiếp tục tổ chức Hội nghị xúc tiến tiêu thụ bí xanh thơm gắn với trải nghiệm vùng sản xuất bí xanh thơm tại xã Yến Dương, huyện Ba Bể nhằm tiếp tục quảng bá sâu rộng sản phẩm bí xanh thơm, kết nối các doanh nghiệp, nhà phân phối sản phẩm bí xanh, thúc đẩy sản xuất bí xanh thơm bền vững tại địa phương. Tại Hội nghị, các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh huyện Ba Bể và các đơn vị sản xuất, tiêu thụ ngoại tỉnh đã ký kết 6 biên bản ghi nhớ hợp tác kết nối tiêu thụ bí xanh thơm, sản phẩm OCOP trong thời gian tới.
Các doanh nghiệp, HTX ký kết bao tiêu sản phẩm bí xanh thơm tại Hội nghị xúc tiến tiêu thụ bí xanh thơm Ba Bể gắn với trải nghiệm tại vườn bí xanh thơm năm 2022
Cùng với đẩy mạnh xúc tiến thương mại, tỉnh Bắc Kạn đã triển khai nhiều giải pháp để nâng cao chất lượng sản phẩm. Theo đó, từ năm 2019 – 2022, tỉnh đã triển khai Đề tài khoa học “Phục tráng giống bí thơm Ba Bể đảm bảo năng suất cao, chất lượng tốt” nhằm lựa chọn được giống bí xanh thơm bản địa với các đặc tính ưu việt vốn có về năng suất và chất lượng; xây dựng mô hình sản xuất giống bí thơm Ba Bể; chuyển giao được kỹ thuật sản xuất giống bí thơm Ba Bể cho địa phương, giúp quản lý tốt giống bí thơm Ba Bể phục vụ cho sản xuất bí hàng hóa. Các lớp tập huấn kỹ thuật trồng và chăm sóc bí xanh thơm theo hướng hữu cơ, VietGAP cũng được huyện Ba Bể, các HTX tổ chức. Qua đó nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm bán ra thị trường, nâng cao giá trị kinh tế cho sản phẩm bí thơm, thúc đẩy phát triển vùng sản xuất bí thơm Ba Bể tại địa phương. Hiện nay, giống bí xanh thơm Ba Bể đã được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn công nhận giống lưu hành đặc cách; toàn huyện Ba Bể đã có 3 ha bí xanh thơm được cấp chứng nhận VietGAP, 2 ha được cấp chứng nhận hữu cơ…; sản phẩm bí xanh thơm Ba Bể của HTX Yến Dương được công nhận sản phẩm OCOP 4 sao cấp tỉnh.
Trong thời gian gần đây, các hợp tác xã, tổ hợp tác cũng không ngừng nghiên cứu, sáng tạo để chế biến, chế biến sâu, đa dạng hóa các sản phẩm từ quả bí xanh thơm như: Trà bí xanh thơm, bí thái lát, bột bí, mứt bí… Nhờ đó, sản phẩm bảo quản được lâu hơn, tiêu thụ xa hơn và gia tăng chuỗi giá trị sản phẩm.
Cùng với sự vào cuộc của các cấp, các ngành, các doanh nghiệp, HTX, bí xanh thơm Ba Bể đã trở thành hàng hóa, ngày càng “vươn xa” đến khắp các tỉnh, thành phố trong cả nước. Đặc biệt, bí xanh thơm Ba Bể đang được tiến hành xây dựng chỉ dẫn địa lý – đây là nền tảng để bí xanh thơm Ba Bể tiếp tục vươn xa và phát triển bền vững trong thời gian tới./.
Nguồn: Cổng thông tin điện tử Bắc Kạn (Tác giả Hương Dịu)
